Khi nhắc đến lạm phát tại tại Mỹ hay bất kỳ quốc gia nào khác, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến CPI (Chỉ số giá tiêu dùng). Tuy nhiên, đối với Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) – cơ quan chịu trách nhiệm chính trong việc điều hành chính sách tiền tệ – thì Core PCE Price Index mới là thước đo lạm phát được ưu tiên hàng đầu. Vậy chỉ số này là gì và vì sao nó lại quan trọng đến vậy? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Core PCE Price Index là gì?
Core PCE Price Index là chỉ số đo lường mức thay đổi trung bình của giá cả hàng hóa và dịch vụ mà người tiêu dùng chi tiêu, không bao gồm hai nhóm có biến động mạnh là thực phẩm và năng lượng. Chỉ số này được công bố hàng tháng bởi Cục Phân tích Kinh tế Mỹ (BEA).
Khác với CPI – vốn đo lường giá cả dựa trên khảo sát trực tiếp từ các hộ gia đình – Core PCE được tính toán từ nhiều nguồn dữ liệu rộng hơn như báo cáo từ doanh nghiệp, bệnh viện, công ty bảo hiểm và các tổ chức chính phủ. Do đó, chỉ số này có phạm vi phản ánh chi tiêu thực tế của người tiêu dùng một cách đầy đủ và toàn diện hơn.
Vì sao FED ưu tiên sử dụng Core PCE thay vì CPI?
1. Phạm vi đo lường rộng và phản ánh thực tế hơn
Core PCE bao gồm cả những khoản chi tiêu mà người tiêu dùng không trực tiếp thanh toán, ví dụ như bảo hiểm y tế do doanh nghiệp chi trả hoặc chính phủ trợ cấp. Điều này giúp phản ánh toàn bộ bức tranh tiêu dùng trong nền kinh tế, thay vì chỉ ghi nhận các khoản chi cá nhân như CPI.
2. Trọng số linh hoạt theo hành vi tiêu dùng
Không giống như CPI với trọng số cố định trong một khoảng thời gian, Core PCE sử dụng trọng số linh hoạt, được cập nhật theo sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng của người dân. Ví dụ, khi giá thịt bò tăng và người tiêu dùng chuyển sang mua thịt gà nhiều hơn, PCE sẽ điều chỉnh trọng số để phản ánh thực tế này – điều mà CPI không làm được. Điều này giúp Core PCE tránh được sự méo mó khi giá cả biến động và phản ánh đúng xu hướng lạm phát cốt lõi.
3. Loại bỏ yếu tố nhiễu từ giá thực phẩm và năng lượng
Hai nhóm hàng hóa là thực phẩm và năng lượng thường có biến động mạnh do các yếu tố ngắn hạn như thời tiết, dịch bệnh, hoặc bất ổn địa chính trị. Việc loại bỏ chúng khỏi chỉ số giúp Core PCE tập trung vào các yếu tố dài hạn và ổn định hơn của lạm phát, từ đó giúp FED dễ dàng hoạch định chính sách tiền tệ phù hợp với mục tiêu kiểm soát giá cả bền vững.
4. Phù hợp với mô hình kinh tế nội bộ của FED
Các mô hình kinh tế vĩ mô được FED sử dụng để phân tích và dự báo thường dựa trên dữ liệu PCE. Việc sử dụng Core PCE giúp đảm bảo tính nhất quán giữa dữ liệu đầu vào, mô hình phân tích và quyết định chính sách, từ đó nâng cao hiệu quả điều hành kinh tế vĩ mô.
5. Được FED chính thức sử dụng làm thước đo mục tiêu lạm phát
Không chỉ được ưu tiên sử dụng trong phân tích, Core PCE còn được FED chọn làm thước đo chính thức cho mục tiêu lạm phát dài hạn 2%. Điều này được thể hiện rõ trong các tài liệu, báo cáo và phát biểu của các lãnh đạo FED, bao gồm cả Chủ tịch Jerome Powell.
Fed dùng Core PCE để điều hành lãi suất
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đặt mục tiêu kiểm soát lạm phát quanh mức 2% (dựa trên Core PCE).
-
Nếu Core PCE tăng cao (>2%): Fed có xu hướng tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát.
-
Nếu Core PCE thấp hoặc giảm (<2%): Fed có thể hạ lãi suất hoặc giữ nguyên để hỗ trợ tăng trưởng.
➡️ Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến:
-
Lãi suất vay/mượn
-
Giá cổ phiếu và trái phiếu
-
Thị trường tiền tệ và hàng hóa (vàng, dầu, crypto,…)
Thị trường tài chính “đoán trước” chính sách của Fed thông qua Core PCE
Nhà đầu tư thường so sánh số liệu Core PCE thực tế với dự báo thị trường:
-
Nếu cao hơn kỳ vọng → lo ngại Fed sẽ “diều hâu” → thị trường có thể điều chỉnh.
-
Nếu thấp hơn kỳ vọng → kỳ vọng Fed “bồ câu” → thị trường phản ứng tích cực.
Tóm lại
Core PCE Price Index là một trong những chỉ số kinh tế quan trọng nhất hiện nay, đặc biệt với vai trò là thước đo lạm phát ưa thích của FED. Với khả năng phản ánh toàn diện hành vi tiêu dùng, loại bỏ các yếu tố biến động ngắn hạn và phù hợp với mô hình phân tích của FED, Core PCE đóng vai trò cốt lõi trong việc định hướng lãi suất và chính sách tiền tệ.
Đối với nhà đầu tư, việc theo dõi sát sao chỉ số Core PCE có thể mang lại lợi thế lớn trong việc dự báo động thái của FED và xây dựng chiến lược đầu tư phù hợp với bối cảnh vĩ mô.
_______________________
Nguyễn Văn Nguyên – Giám đốc Phòng giao dịch Công ty chứng khoán TPHCM – HSC
Điện thoại / Zalo: 0989490980
Fanpage: Đầu Tư Cổ Phiếu
Website: dautucophieu.net
