CTCP Gemadept (GMD) là doanh nghiệp tư nhân cảng biển lớn nhất Việt Nam, có lợi thế sở hữu nhiều tài sản có giá trị. GMD có những khoản lợi nhuận bất thường nhờ liên tục bán tài sản để đầu tư mở rộng cảng và chia cổ tức cho cổ đông. Sau khi cảng Nam Đình Vũ giai đoạn 1 chính thức đi vào hoạt động trong Q2/2018, hiện GMD có 4 cảng thuộc khu vực Hải Phòng. Chính vì vậy, Hải Phòng vẫn là khu vực kinh doanh trọng yếu của GMD, thị phần tại khu vực này là 18%.
Các cảng biển trải dài trên toàn quốc chính là những tài sản giá trị đem lại lợi thế cho GMD. Doanh thu của GMD giảm do không còn hợp nhất từ hai công ty logistics. Bên cạnh đó, việc thoái bớt vốn khỏi lĩnh vực logistics vốn có biên lợi nhuận thấp hơn giúp GMD cải thiện được biên lợi nhuận gộp.
Trong 9 tháng đầu năm 2018, GMD ghi nhận LNTT tăng mạnh nhờ hoàn tất thoái vốn khỏi hai công ty logistics cho CJ (Hàn Quốc) và thoái vốn khỏi cảng Hoa Sen, đem về khoản lợi nhuận tài chính bất thường 1,552 tỷ đồng, giúp GMD hoàn thành kế hoạch năm.
Trong ngắn hạn, hoạt động kinh doanh của GMD được đánh giá rất khả quan nhờ các yếu tố sau:
- Sản lượng hàng hóa tăng trưởng tốt: Dự báo giá trị xuất khẩu Việt Nam đạt CAGR 2018 – 2026 12.9% và tốc độ tăng trưởng hàng hóa thông quan tại cảng Hải Phòng (là nơi tập trung 70% công suất và 60% sản lượng của GMD) là 11%.
Cảng Nam Đình Vũ giai đoạn 1 mới khánh thành trong năm 2018 nhờ đó sẽ được lấp đầy công suất, đặc biệt trong bối cảnh đa phần các cảng của GMD đã hoạt động quá tải.
- Lợi nhuận bất thường tới từ thoái vốn hai công ty con mảng logistics và tại cảng Hoa Sen đã hoàn thành trong quý 3/2018. Việc giảm tỷ trọng doanh thu của hai công ty con có biên gộp thấp giúp tăng biên gộp chung của GMD.
Trong dài hạn từ năm 2020, GMD còn nhiều tiềm năng tăng trưởng từ cảng mới và logistics:
- Mảng cảng biển: GMD đã khởi công dự án cảng Nam Đình Vũ giai đoạn 2&3 và cảng Gemalink với công suất 1.8 và 2.4 triệu TEU/năm dự kiến khai trương vào năm 2020.
- Mảng logistics: CJ Logistics mua lại phần cổ phần GMD thoái trong hai công ty con và trở thành cổ đông chiến lược trong mảng logistics. Điều này được kỳ vọng sẽ cải thiện đáng kể hiệu quả hoạt động và khả năng cung ứng dịch vụ của GMD.
Ngoài ra, GMD đang hướng tới tăng cường khả năng cung ứng dịch vụ logistics đường không với việc liên kết với ACV và logistics kho lạnh liên kết với Minh Phú (MPC).
Tuy nhiên, việc nâng giá bốc dỡ container của bộ GTVT sẽ tác động đến sự phát triển của GMD trong dài hạn.
- Trong năm 2018, ngoài Nam Đình Vũ thì cảng Lạch Huyện đi vào hoạt động khiến cạnh tranh gia tăng khốc liệt tại khu vực hạ nguồn Hà Phòng. Ước tính với tốc độ tăng sản lượng hàng hóa vào cảng khu vực Hải Phòng tăng CAGR 11% thì công suất sẽ vẫn dư thừa cho tới 2020. Vì vậy, dự thảo của bộ GTVT tăng giá dịch vụ bốc dỡ container sẽ không có tác động tích cực tới các cảng khu vực Hải Phòng do các doanh nghiệp tại đây phải giảm giá các dịch vụ khác để đảm bảo cạnh tranh. Do đó, biên lợi nhuận gộp của các cảng tại Hải Phòng sẽ chịu áp lực giảm.
- Cảng Gemalink nếu khai trương vào năm 2020 tại khu vực Cái Mép – Bà Rịa mới là cảng được hưởng lợi nhiều nhất từ dự thảo này do hiện nay các cảng tại khu vực phía Nam đang quá tải. Do vậy, cảng Gemalink sẽ là mũi nhọn tăng trưởng của GMD trong dài hạn.
Tập đoàn Container Việt Nam (VSC) hiện tại chỉ tập trung cung cấp dịch vụ cảng biển tại khu vực Hải Phòng. Hai cảng VSC đang khai thác là cảng Green và VIP Green với tổng công suất thiết kế đạt 850,000 TEU/năm. Bên cạnh đó, VSC cũng mới thuê lại cảng PTSC để tiếp nhận xử lý thêm tàu vào cảng do hai cảng còn lại đã quá tải.
Trong 9 tháng đầu năm 2018, VSC ghi nhận doanh thu tăng trưởng chủ yếu nhờ tiếp nhận sản lượng hàng hóa 736 nghìn TEU, tăng 31.2% so với cùng kỳ, trong đó tăng chủ yếu ở cảng VIP Green. Tuy nhiên, với sự tham gia của cảng Nam Đình Vũ (GMD) và cảng Lạch Huyện từ Q2/2018, hiện tại phía hạ nguồn sông Bạch Đằng đã có 6 cảng đang hoạt động dẫn tới cạnh tranh sẽ dần khốc liệt tạo áp lực giảm lên giá dịch vụ bình quân, gây giảm biên lợi nhuận.
Triển vọng tăng trưởng của VSC trong ngắn hạn được đánh giá tích cực.
- Sản lượng hàng tiếp nhận ước tính tăng 24.7% so với năm 2017 lên mức 1 triệu TEU. VSC ngoài duy trì hai cảng hiện có cũng thuê cảng PTSC để đón đầu được nhu cầu hàng hóa thông quan qua Hải Phòng đang tăng trưởng.
- Chi phí tài chính giảm so với năm 2017 do trong năm 2017 do trong năm công ty đã trả bớt nợ. Doanh thu từ hai công ty liên kết sẽ đều tăng trưởng nhẹ trong năm 2018.
- Biên lợi nhuận gộp sẽ chịu áp lực giảm do hai cảng mới khánh thành khiến công suất cảng, đặc biệt tại hạ nguồn Hạ Phòng tăng kéo theo áp lực giảm giá dịch vụ để cạnh tranh.
Về dài hạn, dự báo cạnh tranh gay gắt tại Hải Phòng sẽ ảnh hưởng đến khả năng tăng trưởng của VSC.
- Sản lượng hàng hóa qua Việt Nam dự kiến tăng trưởng CAGR hàng đầu khu vực ASEAN, sản lượng hàng hóa qua Hải Phòng ước tính duy trì CAGR 11%.
- Kế hoạch bán 5% cổ phần cảng VIP Green cho Evergreen thông qua giao dịch thỏa thuận, dự kiến đem lại 23 tỷ đồng lợi nhuận.
- Biến lợi nhuận gộp tiếp tục chịu áp lực giảm trong năm 2019 – 2020 do cạnh tranh gia tăng tại hạ nguồn Hải Phòng.
Dự thảo tăng giá sàn bốc dỡ container dự đoán sẽ không tác động đáng kể đến VSC.
- Cảng Lạch Huyện sẽ chạy full công suất 1.1 triệu TEU trong nưm 2019 và cảng Nam Đình Vũ giai đoạn 2 khánh thành tăng công suất thêm 600 nghìn TEU.
- Với sản lượng hàng hóa qua Hải Phòng dự kiến tăng CAGR 11%/năm thì chỉ tới năm 2020 cung sẽ vẫn lớn hơn cầu, nên dự báo cạnh tranh trong 2 năm tới sẽ rất khốc liệt.
- Tác động của Bộ GTVT về nâng giá dịch vụ bốc dỡ container sẽ không có tác dụng khi các doanh nghiệp sẽ giảm giá dịch vụ khác không trong quy định để có gói dịch vụ giá cạnh tranh.
Nguồn: HSC
