Cập nhật EIB – Ngân hàng Thương Mại Cổ phần Xuất Nhập Khẩu Việt Nam
Đồ thị EIB giữa phiên giao dịch ngày 19/01/2016
Triển vọng tăng trưởng của EIB hiện khá khiêm tốn. Giảm mức đánh giá xuống Nắm giữ
GHI NHẬN CHÍNH – Có vẻ LNTT của EIB sẽ không đạt dự báo mặc dù đã ở mức thấp của chúng tôi và chỉ đạt chưa tới 100 tỷ đồng do dự phòng trích lập tăng trong khi huy động và cho vay giảm trong bối cảnh ban lãnh đang tập trung vào những vấn đề khác. HSC cho rằng LNTT năm 2016 sẽ tăng gấp 3 lần năm ngoái lên 315 tỷ đồng; nhưng vẫn rất thấp nếu so với lợi nhuận nhiều năm trước đây. Chúng tôi giả định tăng trưởng tín dụng đạt 15% và tăng trưởng thu nhập lãi thuần đạt 20%. Chi phí dự phòng trích lập tiếp tục ở mức cao trong năm sau do Ngân hàng cần phải khắc phục nhiều vấn đề tồn tại từ trước. Chúng tôi cũng lo ngại về các khoản cho vay HAG (bằng 4,53% tổng dư nợ) có tài sản đảm bảo là cổ phiếu HAG đang giảm giá. Theo đó, chúng tôi cho rằng sự phục hồi lợi nhuận của EIB năm 2016 sẽ không được như mong đợi trước đó. Và câu chuyện phục hồi sẽ diễn ra muộn hơn, vào năm 2017.
HÀNH ĐỘNG – Giảm đánh giá cổ phiếu EIB từ Khả quan xuống Nắm giữ. Có vẻ lợi nhuận năm 2015 sẽ thấp hơn cả dự báo của chúng tôi trong khi triển vọng phục hồi đối với LNTT năm nay cũng không nhiều mặc dù vẫn đạt được mức tăng trưởng ấn tượng so với cùng kỳ. Một vấn đề chúng tôi lo ngại là các khoản cho vay HAG trong bối cảnh giá hàng hóa cơ bản đang tiếp tục đi xuống. Cho dù vậy EIB vẫn là cổ phiếu đáng để đầu tư dài hạn cho những NĐT có thể kiên nhẫn do hiện định giá đã ở mức thấp và ban lãnh đạo & HĐQT mới có vẻ sẽ quyết tâm tái cơ cấu lại Ngân hàng.
HSC ước tính LNTT năm 2015 có thể chỉ đạt 100 tỷ đồng (tăng trưởng 45,36%) – Ước tính này thấp hơn nhiều kế hoạch 1.000 tỷ đồng LNTT năm 2015 của ngân hàng đặt ra vào đầu năm. Kết quả ước tính này bằng chưa tới 10% kế hoạch và cũng chưa đạt được 50% dự báo điều chỉnh của chúng tôi là 209 tỷ đồng. Sau ĐHCĐBT diễn ra vào tháng trước; chúng tôi đã điều chỉnh giảm dự báo LNTT cho 2015 từ 1.041 tỷ đồng xuống còn 209 tỷ đồng sau khi đánh giá một số khoản lỗ phát sinh từ việc Ngân hàng phải khắc phục một số vấn đề theo báo cáo của Thanh tra NHNN công bố tại ĐHCĐBT gần đây. Cụ thể theo báo cáo Thanh tra NHNN, EIB phải trích lập thêm 750 tỷ đồng dự phòng; khắc phục 831 tỷ đồng từ thương vụ bán BĐS (chúng tôi có đề cập đầy đủ trong báo cáo trước đây) và một số chi phí liên quan đến thoái lãi dự thu. Theo đó giả định 750 tỷ dự phòng được ghi nhận một lần vào năm 2015, chúng tôi đã điều chỉnh giảm dự báo LNTT xuống còn khoảng 200 tỷ đồng. Tuy nhiên chúng tôi được biết EIB có thể cũng sẽ phải tăng chi phí dự phòng trích lập cho một số khoản nợ xấu khác trong năm 2015.
Cho vay và huy động năm 2015 có khả năng sẽ giảm 2-3% – Năm 2015 là năm EIB không tập trung vào hoạt động kinh doanh vì cổ đông và ban lãnh đạo tập trung vào một số vấn đề khác. Do vậy chúng tôi ước tính vốn huy động giảm 2% xuống còn 85,40 nghìn tỷ đồng trong khi cho vay giảm 3% xuống 98,33 nghìn tỷ đồng. Trên thực tế trong 11 tháng đầu năm, cho vay và huy động đã lần lượt giảm 3% và 0,2% so với đầu năm. Với HĐQT mới được bầu vào giữa tháng 12, nên chúng tôi cho rằng từ đó đến cuối năm sẽ chưa thể có sự cải thiện đáng kể. Theo đó chúng tôi ước tính tổng tài sản sinh lãi giảm khoảng 19% xuống còn khoảng 118,50 nghìn tỷ đồng do cho vay/gửi tiền liên ngân hàng giảm.
Ước tính chi phí dự phòng tăng mạnh trong Q4/2015 – Chúng tôi ước tính chi phí dự phòng năm 2015 sẽ là 1.700 tỷ đồng (tăng 94%) (con số tại thời điểm cuối Q3 là 499 tỷ đồng). Chi phí dự phòng trích lập tăng mạnh dựa trên giả định của chúng tôi là EIB sẽ trích lập 856 tỷ đồng dự phòng đặc biệt cho trái phiếu VAMC (tăng 275%) và 100 tỷ đồng dự phòng riêng cho nợ xấu của ngân hàng. Và EIB cũng sẽ phải trích lập thêm 750 tỷ đồng dự phòng theo kết luận trên báo cáo của thanh tra NHNN. Chúng tôi ước tính tổng cộng EIB đã bán 6.608 tỷ đồng nợ xấu (tương đương 7,7% dư nợ tại thời điểm cuối tháng 11/2015) và nhận về 6.374 tỷ đông trái phiếu VAMC. Theo đó ngân hàng sẽ phải trích lập khá nhiều cho số trái phiếu VAMC này trong 3-5 năm tới. Theo đó chúng tôi cho rằng tỷ lệ NPL sau khi xử lý sẽ là dưới 2% với giả định ngân hàng xử lý khoảng 260 tỷ đồng nợ xấu trong năm 2015 (tăng 84,4%).
Hệ số CAR vẫn khá cao, khoảng 17% – Do tín dụng giảm và tài sản sinh lãi giảm mạnh, nên tổng tài sản rủi ro theo trọng số giảm mạnh. Theo đó hệ số CAR đã tăng từ khoảng 13,5% tại thời điểm cuối 2014 lên 17% tại thời điểm cuối 2015 (theo ước tính của chúng tôi). Theo đó EIB có thể tăng các loại tài sản sinh lãi chẳng hạn như cho vay trong 2 năm tới mà không cần phải huy động thêm vốn. Hệ số CAR cao giúp thu nhập lãi thuần có thể tăng trưởng ngay cả khi ngân hàng tiến hành tái cơ cấu mà không cần phải tìm cách huy động thêm vốn mới.
Cho 2016, chúng tôi dự báo LNTT sẽ tăng trưởng hơn gấp 3 lần năm 2015 và đạt 315 tỷ đồng – Tốc độ tăng trưởng đạt được là ấn tượng nhưng lợi nhuận đạt được vẫn thấp và thấp hơn 68,5% so với kế hoạch đề ra cho 2015. Lưu ý là chúng tôi kỳ vọng EIB có thể ghi nhận 831 tỷ đồng lỗ từ việc ghi nhận không đúng lợi nhuận từ thương vụ giao dịch BĐS vì các cổ đông đã không đồng ý ghi nhận dần khoản này vào nhiều năm. Dự báo của chúng tôi dựa trên những giả định sau;
(1) Giả định tín dụng tăng trưởng 15% và huy động tăng trưởng 7% từ mức thấp tại thời điểm cuối 2015 lần lượt đạt là 98,90 nghìn tỷ đồng và 105,21 nghìn tỷ đồng. Chúng tôi cũng kỳ vọng tài sản sinh lãi sẽ tăng 15% lên 137.352 tỷ đồng. Theo đó hệ số LDR thuần sẽ là 90%. Trong năm nay, chúng tôi cho rằng EIB sẽ nỗ lực cải thiện tỷ lệ NIM và thu nhập lãi thuần sẽ tăng trưởng mạnh hơn nhờ tăng trưởng cho vay đạt cao hơn tăng trưởng huy động. Đồng thời EIB cũng sẽ tập trung nhiều hơn vào những mảng có lợi suất cao như cho vay cá nhân nhằm nâng cao tỷ lệ NIM. Đây là chiến lược đã được kiểm nghiệm và chứng tỏ là đúng đắn cho những ngân hàng có hệ số LDR thấp. Chúng tôi cho rằng tăng trưởng tín dụng có thể đạt 15% trong trường hợp khả dĩ do NHNN có xu hướng giám sát tăng trưởng tín dụng của các ngân hàng đang tiến hành tái cơ cấu. Nói cách khác, nếu không có sự giảm sát của NHNN thì tăng trưởng tín dụng của EIB có thể sẽ còn cao hơn nữa.
(2) Chúng tôi ước tính tỷ lệ NIM sẽ tăng thêm 0,7% từ khoảng 2,53% lên 3,23% nhờ (a) tín dụng tăng trưởng mạnh hơn huy động (b) ngân hàng tập trung vào những mảng có lợi suất cao và giả định (c) EIB không thoái thêm lãi dự thu trong 2016. Tỷ lệ NIM thực tế đã phục hồi lên 2,6% trong Q3; và chúng tôi thấy rằng cả Q2 & Q3, EIB đều thoái lãi dự thu khiến tỷ lệ NIM giảm. Theo đó chúng tôi dự báo thu nhập lãi thuần sẽ tăng trưởng 23% lên 4.138 tỷ đồng.
(3) Dự báo tốc độ tăng trưởng vừa phải đối với các dòng thu nhập ngoài lãi lên 687 tỷ đồng (tăng 6,64% so với năm trước). Tổng thu nhập hoạt động dự kiến tăng 20% so với năm trước, lên 4.817 tỷ đồng. Lưu ý rằng, EIB hiện vẫn đang nắm giữ khoảng 9,5% cổ phiếu của STB và đang chờ đợi hướng dẫn cụ thể từ phía NHNN đối với các thủ tục thoái vốn. Tuy nhiên, cùng với sự giảm giá của cổ phiếu STB sau giao dịch sáp nhập với PNB, có lẽ EIB sẽ khó có thể trông đợi vào một khoản lợi nhuận đáng kể từ giao dịch thoái vốn này (nếu có) trong năm 2016. EIB đang có chi phí giá vốn của cổ phiếu STB theo tính toán của chúng tôi vào khoảng 10.185 đồng/cổ phiếu.
(4) Dự báo tỷ lệ NPLs là 1,78% sau xử lý và tổng số dư nợ xấu là khoảng 1.760 tỷ đồng (tăng 16,97% so với năm trước) vào cuối năm 2016. Chúng tôi cũng giả thiết rằng, EIB sẽ thực hiện xóa nợ khoảng 40 tỷ đồng (giảm 84,61% so với năm trước).
(5) Dự báo chi phí hoạt động sẽ tăng mạnh lên khoảng 3.133 tỷ đồng (tăng 43% so với năm trước). Trong đó, 2.302 tỷ đồng (tăng 5% so với năm trước) là chi phí hoạt động thông thường và 831 tỷ đồng là chi phí bất thường phát sinh từ nghiệp vụ thoái lợi nhuận từ các giao dịch bán tài sản bất động sản không đúng luật từ những năm trước.
(6) Chúng tôi dự báo tổng chi phí dự phòng nợ xấu sẽ là 1.370 tỷ đồng (giảm 14,43%) so với năm trước, trong đó, 1.275 tỷ đồng là dự phòng cho trái phiếu VAMC (tăng 48,80% so với năm trước), và 95 tỷ đồng là dự phòng cho nợ xấu thông thường.
Chúng tôi lưu ý một số rủi ro tập trung liên quan tới danh mục cho vay của EIB xuất phát từ quan sát về tỷ trọng cho vay của EIB đối với Công ty CP Hoàng Anh Gia Lai (HoSE: HAG) tại thời điểm cuối Q3/2015 là 4,53% dư nợ – Theo như báo cáo cuối Q2/2015 của HAG, EIB đã cho HAG vay tổng cộng là 3.858 tỷ đồng bao gồm cả nợ và trái phiếu, tương ứng với 4,53% dư nợ của EIB và 15% tổng nợ của HAG vào cuối Q3/2015. Khoản này bao gồm:
(1) 800 tỷ đồng trong tổng khối lượng 1.761 tỷ đồng trái phiếu thường mà HAG phát hành cho một số nhà đầu tư trong năm 2012. Ngày đáo hạn của lô trái phiếu này là 18/07/2017. Mục đích của lô trái phiếu là nhằm cung cấp vốn cho một số dự án, ví dụ như trồng cao su ở Campuchia, dự án mía đường, nhà máy sản xuất thủy điện và nhiệt điện, cũng như tái cơ cấu lại nguồn vốn vay của HAG. Theo như báo cáo soát xét 6 tháng đầu năm 2016 của HAG, tài sản đảm bảo đối với các lô trái phiếu này là 53,08 triệu cổ phiếu HAG được sở hữu bởi Chủ tịch HĐQT của HAG.
(2) 3.058 tỷ đồng nợ dài hạn có kỳ hạn 10 năm (tương đương 140 triệu USD) tài trợ cho dự án Trung tâm Thương Mại Myanmar. Khoản vay này có điều khoản định kỳ trả lãi hàng quý căn cứ trên lãi suất thả nổi được điều chỉnh hàng quý là LIBOR 3 tháng + 7,8%. Tài sản đảm bảo cho khoản vay này là toàn bộ dự án TTTM bên Myanmar.
Giá trị của cổ phiếu HAG đã sụt giảm nhanh chóng – Cổ phiếu HAG đã giảm giá mạnh trong nửa cuối năm 2015, từ đó, làm dấy lên lo ngại đối với các vấn đề liên quan tới rủi ro tập trung của danh mục tín dụng cũng như việc suy giảm giá trị của tài sản đảm bảo. Cũng có một vài khả năng giúp giảm thiểu những rủi ro đó, ví dụ như (a) có thông tin rằng phần lớn tài sản đảm bảo cho khoản trái phiếu trên đã được đổi từ cổ phiếu HAG sang thành cổ phiếu HNG, và (b) khoản cho vay dài hạn 10 năm nói trên thực tế là một khoản đồng tài trợ giữa EIB và một ngân hàng lớn khác (mỗi bên cho vay 50%) và dự án bất động sản bên Myanmar hiện vẫn đang triển khai thành công. Và nếu như thực tế, khoản cho vay dài hạn nói trên là khoản đồng tài trợ, thì tỷ trọng dư nợ của HAG tại EIB có thể giảm từ mức 4,53% xuống chỉ còn 2,75%. Tuy nhiên, hiện tại chúng tôi chưa thể xác nhận được các thông tin trên, do vậy, nguồn số liệu duy nhất mà chúng tôi sử dụng là báo cáo soát xét của HAG.
Chúng tôi chờ đợi các kế hoạch của Ban lãnh đạo trong năm 2016 – HDDQT và các thành viên Ban điều hành mới vẫn chỉ vừa đi vào hoạt động. Và các nhà đầu tư sẽ nóng lòng muốn biết họ sẽ giải quyết các vấn đề liên quan tới tài sản xấu để lại từ các cấp quản lý trước ra sao. EIB đã thực hiện thành công việc hoán đổi một lượng nợ xấu khá lớn cho VAMC. Do đó, nợ nhóm 1 của Ngân hàng có thể coi đã được tái cấu trúc tương đối. Việc cần làm sắp tới đó là tiếp tục trích lập dự phòng và xử lý các nợ xấu liên quan tới các khoản nợ bán cho VAMC và các khoản nợ xấu thông thường. Trong khi đó, cho vay khách hàng và các tài sản sinh lãi phải quy trở lại mức tăng trưởng dương. LDRs vẫn còn ở mức phù hợp và tỷ lệ CAR hiện rất cao, vì vậy Ngân hàng sẽ có lợi thế để có thể dễ dàng đẩy mạnh thu nhập lãi thuần. Vấn đề khá mấu chốt là hạn mức tín dụng mà NHNN sẽ cho phép EIB trong năm 2016 là bao nhiêu.
Nguồn: HSC
