Hành trình khởi nghiệp của “ngài Thị trưởng triệu Đô”

Vào thời điểm ông Nguyên quyết định chi gần 1 triệu USD để mua một mảnh đất xa xôi, hẻo lánh mà người ta vẫn gọi vui là nơi “khỉ ho cò gáy” tận bên kia bán cầu, ông vẫn còn là một doanh nhân chẳng mấy tiếng tăm, nếu không muốn nói là “vô danh”.

Nhiều người băn khoăn đặt câu hỏi không biết mục đích cuối cùng của ông là gì. Một số ý kiến cho rằng, ông là tay chơi có hạng, vung tiền để…đánh bóng bản thân trong khi số khác lại đoán ông đầu tư bất động sản hay muốn lấy thẻ xanh vào nước Mỹ.

Tuy vậy, khi chia sẻ về câu chuyện của mình sau này, ông Nguyên “thật thà”cho biết, sự thật lúc đưa ra quyết định mua Burford, ông cũng chưa biết sẽ làm gì với nó.

Quyết định mua thị trấn đặc biệt đến chỉ trong chớp nhoáng khi ông tình cờ đọc được mẩu tin trên báo, trong khi cả quá trình tìm hiểu và sở hữu Buford chỉ vẻn vẹn 20 ngày dù chưa một lần ông Nguyên đặt chân tới Mỹ.

Trong khi đó, người đàn ông này thực sự cũng không phải là người có “của ăn của để”. Theo thông tin chia sẻ với báo giới, ông Nguyên đã có hơn chục năm kinh nghiệm “làm thuê” cho cả công ty nước ngoài (Coca-Cola, Nokia) và cả công ty trong nước (ICP, Kinh Đô), chủ yếu là liên quan đến phân phối và phát triển thị trường. Đến năm 2009, ông Nguyên bắt đầu tự kinh doanh và thành lập Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thiên Kim An, sau này đổi tên thành CTCP IDS chuyên phân phối hàng thực phẩm và tiêu dùng cho các công ty Việt Nam và nước ngoài.

Ông Nguyên cho biết, thực tế phần lớn số tiền gần 1 triệu USD mà ông chi ra để mua đất Mỹ là do huy động từ họ hàng, người thân, bạn bè.

Hớ hay hời?

Quyết định mua một mảnh đất xa xôi chưa từng đặt chân tới trong chớp nhoáng bằng số tiền đi vay mượn trong khi chưa biết sẽ làm gì với nó, vào thời điểm đó, nhiều người nhận xét ông Nguyên là kẻ “hâm dở” trong khi số khác lại cho đây là bậc thầy marketing.

Nếu giải thích theo cách nhìn “hâm dở” thì quá rõ ràng, một kẻ tự dưng đi ôm một đống nợ không đâu.

Nhưng nếu dành thời gian suy sét, sẽ thấy ông Nguyên cũng được rất nhiều thứ với quyết định này. Chưa cần bàn việc chi gần 1 triệu USD để sở hữu 4 ha đất Mỹ với một trạm xăng, một cửa hàng tạp hoá, một ngôi nhà cùng một trường học của ông Nguyên là hời hay hớ, nhưng việc được cả truyền thông thế giới chú ý, là đề tài bàn tán sôi nổi của người dân Mỹ và Việt Nam trong một thời gian khá dài thì cái giá này cũng đáng.

Mặc dù chưa biết sẽ làm gì sau khi mua thị trấn, nhưng tiếng tăm vốn có của thị trấn sẽ giúp cho sản phẩm mà ông phát triển sau này tạo nên tiếng vang.

Và thực tế đã chứng minh điều này. Sau khi mua Buford, rất nhiều cơ hội đã đến với ông Nguyên và IDS. Nếu như trước đây, IDS phải đi tìm nhà sản xuất để thuyết phục họ cho mình làm công việc phân phối, thì giờ đây, công ty của ông đã có nhiều lựa chọn hơn. Một trong số đó chính là cơ hội được hợp tác với “ông lớn” trong ngành thực phẩm Việt – Vissan.

Trong khi đó, thương hiệu cà phê PhinDeli mặc dù mới là “tân binh” trên thị trường cà phê Việt cũng phần nào dễ dàng đến với người tiêu dùng hơn nhờ gắn liền với hình ảnh “ngài thị trưởng” và thị trấn đặc biệt ở nước Mỹ xa xôi.

“The Can – Do Coffee”

Quay trở lại câu chuyện khởi nghiệp, sau khi gây được tiếng vang từ việc mua thị trấn Mỹ, tin tức về Buford và ông Nguyên bỗng… lặn mất tăm tới hơn một năm trời.

Sau cuộc đấu giá đình đám, doanh nhân này đã phải trải qua một khoảng thời gian đầy áp lực trong hoàn cảnh nợ nần chồng chất chưa trả xong trong khi lại chưa nghĩ ra sản phẩm gì để phát triển gắn với vùng đất thuộc quyền sở hữu của mình.

Phải hơn 1 năm sau, tháng 9/2013, Phạm Đình Nguyên bất ngờ tuyên bố sẽ đổi tên thị trấn nối tiếng của mình, từ Buford thành PhinDeli.

Và một lần nữa, ông Nguyên lại tạo ra được một hiệu ứng truyền thông đặc biệt khi gây ra rất nhiều tranh cãi, đặc biệt là đối với người dân Mỹ. Nhiều người Mỹ coi đây là “cái tát” đối với thị trấn có lịch sử 147 năm này, một số người khác lại coi đây là một sự đổi mới… Cho dù phản ứng của dư luận ra sao, thì quyết định đổi tên của ông Nguyên đã tạo ra một kết quả truyền thông thông lớn, rất có lợi cho việc ra mắt thương hiệu cà phê PhinDeli.

Theo đó, thương hiệu cà phê này được tung ra gần như đồng thời cả Việt Nam và Mỹ, với slogan “The Can – Do Coffee” – “Không gì là không thể”.

Theo như lý giải của ông chủ doanh nghiệp, thì PhinDeli có thể hiểu nôm na là “cà phê thơm ngon”. Phin là một từ tiếng Việt, chỉ một vật dụng pha chế cà phê, còn Deli (viết tắt của Delicious) trong tiếng Anh có nghĩa là “thơm ngon”.

Theo đó, ông Nguyên tận dụng cửa hàng tiện lợi rộng 200 m2 của mình để giới thiệu cà phê Việt truyền thống cho khách ghé đổ xăng, mua sắm. Ông cũng dựng một bức tranh thuần Việt dài gần 10m, mô tả công việc trồng cà phê, thu hoạch, chế biến, thưởng thức…để quảng bá cho cà phê Việt tại thị trấn.

Còn tại Việt Nam, hiện PhinDeli đang triển khai cà phê rang xay và cà phê hoà tan.

Những bước đi chậm rãi của “người đến sau”

Mặc dù trong gần 3 năm qua, ông chủ PhinDeli đã cố gắng tận dụng triệt để hiệu ứng từ thương vụ “thị trấn nhỏ nhất nước Mỹ” để PR cho sản phẩm mới, nhưng do là “người đến sau” nên việc kinh doanh của cà phê PhinDeli còn khá nhiều khó khăn.

Hiện thị trường cà phê Việt Nam đang có sự cạnh tranh gay gắt ở thị trường cà phê hòa tan với các thương hiệu mạnh của Vinacafe, Trung Nguyên và Nescafe, còn rang xay thì Trung Nguyên đang chiếm ưu thế, do đó, việc giành “miếng bánh” thị phần từ những “ông lớn” sẽ không hề dễ dàng đối với PhinDeli.

Là “lính mới”, sở hữu nguồn vốn quá nhỏ bé so với các đối thủ trong khi lại thiếu hệ thống phân phối, ông chủ PhinDeli đã quyết định bắt tay với “ông lớn” Kinh Đô nhằm tận dụng kinh nghiệm cũng như hệ thống phân phối của công ty này.

Tuy nhiên, mối lương duyên này đã không kéo dài được lâu vì nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan, trong đó một phần là do trong thời gian đó Kinh Đô đang “bận bịu” với thương vụ bán 80% cổ phần mảng bánh kẹo cho đối tác nước ngoài, đồng thời đang tập trung phát triển các sản phẩm mì gói, dầu ăn…

Mặc dù vậy, hiện ông chủ PhinDeli vẫn bày tỏ mong muốn tìm đối tác mới bởi “muốn đi nhanh thì đi một mình, muốn đi xa thì phải có bạn”, như ông Nguyên từng nói.

Hiện thương hiệu cà phê PhinDeli của ông Nguyên mới chỉ xuất hiện tại một số cửa hàng tiện lợi B’s Mart, Vinmart, siêu thị Coop, căn-tin một số trường đại học, bệnh viện thông qua dự án nhượng quyền. Còn để tung ra được sản phầm cà phê ở một quy mô lớn giống như Trung Nguyên với G7 hay Nescafé của Nestlé với hệ thống phân phối rộng khắp thì có lẽ, “ngài thị trưởng” sẽ cần thêm nhiều thời gian, tiền bạc công sức, và có lẽ, cả người đồng hành.

Trong thế giới phẳng, mỗi năm có hàng trăm, hàng ngàn sản phẩm được tung ra thị trường. Song chỉ những sản phẩm thực sự có bản sắc về thương hiệu thì mới được người ta nhớ đến.

Khởi nghiệp cũng vậy. Chúng ta có thể thấy một gương khởi nghiệp thành công nhưng đằng sau cái gương đó thì có hàng trăm, ngàn gương thất bại.

Liệu Phạm Đình Nguyên có đi được đến cùng với “canh bạc” triệu đô này?