El Nino và La Nina là hai hiện tượng thời tiết bất thường có ảnh hưởng trên phạm vi toàn cầu. El Nino là sự chuyển động của các dòng biển NÓNG về phía Đông Thái Bình Dương (khu vực Nam Mỹ và dọc Chile, Peru). Tại Việt Nam, Elnino khiến thời tiết nóng bức bất thường, mưa ít dẫn tới mực nước sông hồ giảm.
Ngược lại với El Nino, sự chuyển động của các dòng biển LẠNH về phía Đông Thái Bình Dương được gọi là La Nina. La Nina gây nên mùa đông khắc nghiệt ở Việt Nam, mùa hè mưa nhiều, mực nước sông hồ dâng cao buộc hồ thủy điện phải xả lũ.
Hiện tượng El Nino, La Nina thông thường có tính chu kỳ 2 năm; nghĩa là 2 năm El Nino, 2 năm La Nina và 2 năm bình thường sau đó lặp lại. Tuy nhiên, việc dự báo ngày càng khó khăn do sự biến đổi khí hậu biến đổi khí hậu toàn cầu dẫn tới chu kỳ không còn theo quy luật.
Giai đoạn 2015 – 2016 là kỳ El Nino mạnh nhất trong vòng 60 năm trở lại; khiến Việt Nam phải gánh chịu khô hạn nặng nề. Trong năm 2015, khi El Nino đạt cực đại, mực nước các hồ thủy điện giảm sâu, dẫn tới tỷ trọng thủy điện giảm so với 2014 khi không có El Nino. Mãi đến tháng 5/2016 khi El Nino kết thúc, sản lượng thủy điện mới tăng trở lại và tăng mạnh vào năm 2017.
Tính chu kì của El Nino, La Nina ảnh hưởng đến thị trường phát điện cạnh tranh (CGM) khi giá bán điện trên CGM tăng khi có El Nino và giảm khi có La Nina. Nhìn chung, các doanh nghiệp thủy điện đều bị ảnh hưởng tiêu cực bởi El Nino 2015 – 2016 và ngược lại, La Nina 2017 đem lại kết quả LNST tích cực cho toàn ngành.
Nhóm nhiệt điện phụ thuộc vào tình hình kinh doanh nhóm thủy điện. Cụ thể, khi El Nino đạt mạnh nhất vào năm 2015, nhóm thủy điện ghi nhận mức tăng trưởng LNG âm 8.3%, trong khi nhóm nhiệt điện lại tăng 8.9% do thủy điện giảm sản lượng. Trái lại, khi kết thúc El Nino 2016 và chuyển qua La Nina 2017, nhóm nhiệt điện luôn có mức tăng trưởng thấp hơn thủy điện.
Dự báo đến cuối năm 2018, nhu cầu tiêu thụ điện trong nước vẫn tiếp tục ở mức cao và có khả năng thiếu hụt nguồn cung khi La Nina kết thúc và El Nino bắt đầu quay trở lại. Do đó, giá bán có xu hướng sẽ tăng trong năm 2019.
Nhờ La Nina đầu năm 2018, các doanh nghiệp thủy điện có sẵn nguồn nước dồi dào và đủ dùng tới QI/2019. Vì vậy, dự kiến kết quả kinh doanh của nhóm thủy điện trong thời gian tới là khả quan với tỷ trọng sản lượng thủy điện tăng trưởng.
Doanh nghiệp nhiệt điện dự báo tiếp tục duy trì kết quả kinh doanh ổn định. Tuy nhiên, tỷ trọng sản lượng sẽ giảm với hạn chế là chi phí sản xuất cao hơn so với thủy điện.
Nguồn: HSC