Hợp đồng tương lai là một thỏa thuận giữa hai bên tham gia về việc mua và bán một tài sản tại một thời điểm nhất định trong tương lai với mức giá được xác định trước tại ngày giao dịch.
Đặc điểm của Hợp đồng tương lai:
- Chuẩn hóa: Hợp đồng tương lai là một công cụ được niêm yết và giao dịch trên sở giao dịch chứng khoán phái sinh. Vì vậy, các điều khoản của hợp đồng đều được chuẩn hóa về điều khoản, giá trị, khối lượng của tài sản cơ sở,v.v. Các tài sản cơ sở cho hợp đồng này chủ yếu là cổ phiếu, trái phiếu, chỉ số, ngoại tệ, lãi suất, và hàng hóa.
- Được niêm yết: HĐTL được niêm yết và giao dịch trên thị trường tập trung.
- Bù trừ và ký quỹ: ký quỹ là biện pháp bảo đảm việc thực hiện nghĩa vụ mang tính bắt buộc theo hợp đồng đối với cả bên mua và bên bán khi hợp đồng được thanh toán. HĐTL được tính toán ký quỹ và bù trừ thông qua Trung tâm thanh toán bù trừ và được hạch toán theo giá thực tế hàng ngày (daily mark to market). Trung tâm thanh toán bù trừ đứng giữa người mua và người bán HĐTL, đóng vai trò bên mua đối với người bán và bên bán với người mua. Việc hạch toán theo giá thực tế được Trung tâm thanh toán bù trừ thực hiện ít nhất một lần trong ngày bằng cách hạch toán lãi (lỗ) vào tài khoản ký quỹ của nhà đầu tư theo giá thực tế và gọi ký quỹ bổ sung khi cần. Nhờ đó rủi ro mất khả năng thanh toán của các bên tham gia hợp đồng được giảm thiểu tối đa.
- Dễ dàng đóng vị thế: nhà đầu tư có thể đóng vị thế bất cứ lúc nào trong giao dịch HĐTL. Nhà đầu tư nắm giữ vị thế mua (bán) HĐTL có thể đóng vị thế của mình bằng cách tham gia vị thế bán (mua) trong giao dịch một HĐTL tương tự. Đặc điểm này giúp người mua và bán HĐTL có khả năng sử dụng vốn linh hoạt hơn mà không chịu những ràng buộc pháp lý chặt chẽ như trong hợp đồng kỳ hạn.
- Đòn bẩy tài chính: Nhà đầu tư khi tham gia giao dịch HĐTL phải thực hiện ký quỹ để đảm bảo nghĩa vụ thanh toán khi hợp đồng đáo hạn. Ký quỹ thường chỉ chiếm một tỉ lệ nhỏ trong giá trị của toàn bộ HĐTL mà họ tham gia giao dịch. Chính vì lẽ đó, HĐTL trở thành một công cụ có mức độ đòn bẩy rất cao khi mà một lượng ký quỹ nhỏ có thể giúp nhà đầu tư tham gia vào các vị thế của Hợp đồng tương lai với giá trị lớn hơn rất nhiều lần. Khi dự đoán của nhà đầu tư về biến động giá của tài sản cơ sở trở thành hiện thực, nhà đầu tư sẽ kiếm được lợi nhuận rất lớn do hiệu ứng đòn bẩy từ vị thế hợp đồng tương lai mà mình nắm giữ.
—————————
Nguyễn Văn Nguyên – Chuyên viên Tư vấn Chứng khoán Cao cấp.
Điện thoại / Facebook /
Email: nguyen.nguyenvan@hsc.com.vn
